Zaułkami Bytomia cz.3 - Stare Miechowice

Człowiek czesto szuka szczescia i przygod dalekimi światami a nie docenia tego, co ma blisko. Bo patrzy na to na codzien, bo jest to dla niego zwykłość i normalnosc. Ja tez na ktoryms etapie sie zorientowalam, ze mam strasznie mało zdjec z Bytomia, miasta, w ktorym sie urodzilam, wychowalam i spedziłam tam ponad 25 lat. A jest to jedno z najbardziej klimatycznych miast Polski. Oczywiscie nie kazdy taki klimat lubi. Ja zdecydowanie tak. I teraz pytanie - czy dlatego mi sie Bytom podoba bo mam takie gusta - czy dlatego mam takie gusta bo wychowałam sie w Bytomiu? Co jest skutkiem a co przyczyną? Czy to, ze wsrod ruin, dymu kominów i zarośnietych gęstym chaszczem nieuzytków czuje sie dobrze, sielsko i bezpiecznie - czy to przypadek?

Byl kiedys taki dowcip: “Zostawiając samochód na niestrzezonym parkingu lepiej, zeby w srodku nie lezaly rozne cenne rzeczy - torebki, plecaki, zgrzewka piwa. Bo ktos moze zobaczyc i sie skusic, wybic szybe, włamac sie. W Bytomiu moze byc kuszące jak sie zostawi fotele...”

Nie wiem ile w tym prawdy? Mnie nigdy nic złego w tym miescie nie spotkało. Acz gdzieniegdzie dziwne tabliczki popowieszali ;)

Ponizsze zdjęcia są z roznych lat, acz najwiecej z nich zrobiłam latem 2017 na krotkich wypadach rowerowych. Wydłubałam z piwnicy rower, nieuzywany przez ponad 20 lat. Z samych początków mody na “rowery górskie”. Pełen szpan osiedlowy z dziecinnych lat! Zaniosłam go do warsztatu, opony zetlały i osiągneły fakture worka na ziemniaki ;) Oprocz opon wszystko działało bez zarzutu. Tylko hamulce skrzypiały jakby tir hamował awaryjnie i przerzutki zmieniały sie samoistnie na kazdym wertepie. Ale tak bylo od zawsze! Troche nie moge przywyknac do kierownicy prawie na wysokosci siodełka, od razu boli mnie szyja. Moj oławski rower jest jednak o niebo wygodniejszy! W warsztacie długo cmokali nad rowerem i jego dziwna nazwą. Dziwili sie nad solidnoscią wykonania i znacznym cięzarem. Jeden chlopak chcial go ode mnie kupic... ;)

Wycieczki zaczynam od Miechowic, a glownie ich starej cześci. Zawijam nad Brandke, pokopalniane jeziorko polozone miedzy Miechowicami a Karbiem. Charakteryzuje sie ono tym, ze za kazdym razem jak nad nim jestem to ma inny ksztalt i wielkosc. Nieraz wysycha, nieraz wody spod ziemi wybijaja na tyle silnie, ze zalewa droge a nawet okoliczne działki. Jest jednym z tych miejsc, gdzie wzrok przyzwyczajony do zwartej, miejskiej zabudowy nagle ma ogromna przestrzen, wokol hula wiatr a w serce wkrada sie poczucie wolnosci.

Za czasow mojej podstawowki część kolezanek i kolegow z klasy czy podworka bywało na imprezach “na Brandce”, organizowanych często letnią porą przez młodych Cyganów czy innych mieszkancow familoków na starych czesciach dzielnicy. Nocami paliły sie ogniska, pływali sobie łódkami albo i bez, ktos przygrywał na grzebieniu czy innym rownie wyrafinowanym instrumencie, mozna bylo wypic i zapalic bez nerwow, ze ktos spyta o dowod. Kwitły przyjaznie i milosci. Czasem ktos dostał w morde albo nożem pod żebro. Nudno nie bylo. Bywalcy, ktorym udało sie wrocic brylowali potem na szkolnych korytarzach, a ich opowiesci urastały do rangi przygody zycia, sensu istnienia a zapewne ¾ historii byla wymyslona na potrzeby zachwycenia widowni. Mnie nigdy nie bylo wolno spedzic nocy na Brandce, moze i dobrze, ale miejsce to ma wciaz dla mnie jakas magie tego zakazanego owocu sprzed lat…

Za czasow licealnych wiele razy chodzilam pieszo do szkoły. Trasa z ul. Nickla na Żeromskiego wiodła własnie koło Brandki. To tylko 7-8 km. A duzo ciekawiej niz autobusem bylo sie przeprawiac przez osiedla starych kamienic, nieraz zalane drogi, tory bocznic kolejowych czy częściowo juz opustoszałe tereny przemyslowe.

Dzis Brandka ma dość niski poziom. Potworzylo sie kilka wysp a pobliskie działki siedzą za szpalerem trzcin.

Kiedys zawędrowałam tu pozna jesienia. Kiedy jeziorko szybko wyschło a uprzednio było szeroko rozlane. Nadawało mu to wygląd nieco upiorny, zwlaszcza w taki ponury i mroczny dzien.. Zalane błotem działki, kikuty drzew, wiszące na drzewach pióropusze ze zmokłego siana...

Potem zapuszczam sie w plątanine małych uliczek otoczonych domami z czerwonej, przykurzonej cegły. Mało sie tu zmieniło przez ostatnie 30 lat.. Nadal babcie wiszą w oknach oparte o poduszki, półgołe dzieciaki wspinają sie na drzewa i dachy garazy, a w klatkach schodowych i na skwerkach kwiat męskiego gatunku degustuje i rozwaza przewagę foxa mocnego nad vipem.



Firany z okien porywa wiatr i łopoce nimi jak żaglem

Tego budynku, stojącego nieopodal Placu Słonecznego - ponoc juz nie ma... Kiedys miescila sie w nim szkoła specjalna. Nauczyciele nas w szkole straszyli "jak sie nie bedziecie uczyc to traficie do "hilfki"". Gdy tam zajezdzam szkoła stoi pusta. Nie udaje mi sie jednak wejsc do bydynku, wszystko szczelnie zamkniete. Kilka miesiecy pozniej budynek ponoc wyburzyli..

Gdzieniegdzie przewijaja sie garaze, płoty i inne królestwa blachy falistej.

Krasnal wielbiciel trunków

Sympatyczny spychacz zerknie wyłupiastym okiem...

Masowo występują tu powierzchnie utwardzone o miłej dla oka fakturze. Spękany asfalt w upalny dzien, zarosła ziołami trylinka czy chodnik zmieniający sie w żwir - to wszystko ma swoj zapach. A wsrod niego miło jest rzucic rower, siąść na wygrzanej powierzchni i wciagnac kanapke albo piwo.

A czasem na wedrowca czeka o niebo wieksza wygoda i wypas!

Na niewielkim skwerku stoi betonowy pomnik z trzema misiami. Jego architektura sugeruje czasy PRLu. Co przedstawia, czemu jest poswiecony, dlaczego stoi akurat tutaj? Poki co jest to dla mnie tajemnicą...

Takie tereny chyba najlepiej zwiedzac rowerem. Pieszo czlowiek przemieszcza sie zbyt wolno. Latwo ktos moze cie namierzyc, “a czemu robisz zdjecia”, “a czego tu szukasz”. Auto zbytnio rzuca sie w oczy, jest problem z zaparkowaniem, zawroceniem. Czasem ktos tam za mna cos z okna pokrzykuje czy wygraza ale rowerem jestes tu i teraz a za chwile myk! I jestes daleko stad!

Ale nie zawsze to pomaga. Robie jakies zdjecie gdy dwoch kolesi łapie mnie za kierownice. “Kim ty jestes, czego tu szukasz, kto cie tu przyslal?”. Mowie wiec, ze jestem stad i szukam swoich wspomnien z dawnych lat. -“A gdzie chodzilas do szkoly? Do tej mowisz… A jak Karpiński mial na imie?”, - “No Przemek” odpowiadam bez zastanowienia. I dopiero wtedy uświadamiam sobie rewelacyjnosc ich systemu weryfikacyjnego. Ich pytanie bylo banalnie proste - dla kogos kto do tej szkoły chodzil. I totalnie nieprzewidywalne i niewyuczalne dla kogos spoza. Przemek to jeden z wiekszych szkolnych kryminalistow. Kazdy go znal. (nazwisko zostalo na potrzeby relacji zmienione). Dalsza rozmowa przebiega w bardzo miłej i sympatycznej atmosferze.

Zwrócilam dzis uwage na jedną rzecz. Ruchliwe i tłumne ulice zwykle noszą nazwy jakis ludzi obecnie czczonych a za kilka lat spadających z hukiem z piedestału. Sympatyczne, ciche uliczki gdzie zatrzymał sie czas, czesto mają nazwy uniwersalne, pasujące do kazdego powiewu zmian ustrojowych...

W pewnym momencie wycieczki strasznie mi sie zachcialo pić. Wchodze do jakiegos małego sklepiku, zdejmuje z szafki butelke z napojem, kłade ją na ladzie. Wyłuskuje tez z portfela 50 zl i podaje. Sprzedawczyni mierzy mnie dziwnym wzrokiem po czym zaczyna mowic do mnie po angielsku. Widzac moje coraz wieksze ze zdziwienia oczy wplata tez jakies słowa po niemiecku. Przychodzi tez z zaplecza druga kobita i rzuca jakimis innymi jezykami. Wychodzi na to, ze wzieli mnie za obcokrajowca i probują mi wytlumaczyc gdzie jest bankomat. Grupka piwnych panów ze schodkow tez juz sie zainteresowala sprawą. Jeden z nich powaznym glosem informuje kumpli “Ona jest chyba z Australii. Tam sie nosi takie kapelusze”. Reszta kiwa głowami i wyrzuca z siebie strzępki informacji, aby zabłysnąc przed ekipą, ze cos tam wiedzą o Australii. Nie wiem co sie dzieje wokol mnie… Dopiero jakos wtedy uswiadamiam sobie, ze trzymam w rece 50 rubli. No tak, pare dni temu wrocilismy z Kaliningradu.. Babki sie śmieją, śmieją sie tez kumple ze znawcy australijskich klimatow i chyba tylko on jest troche zły. No i ja tez nie jestem zachwycona bo innych pieniedzy przy sobie nie mam, a jezyk mi przyschnąl do podniebienia. Sprzedawczyni pyta sie ile moj banknot jest wart. Mowie, ze chyba z 3 zl. Moje picie jest z dwa razy drozsze. Ale machaja ręka. “Bierz butle, bedziemy miec fajna pamiątke”.

Na skraju parku rzut oka na zamek. Ogrodzili go płotem. Kiedys to było ulubione miejsce na wagary. Zwlaszcza jak padało a ktos z ekipy skombinował gdzies tanie wino. Zwykle bylo paskudne w smaku ale w starych murach zawsze aromat jest inny. Atmosfera dawnych lat i szczypta osypującego sie tynku zawsze dodaje kolorytu!

Wpadam tez odwiedzic osiedle “fińskich domków”, kawałek drewnianej, wiejskiej architektury w srodku miasta. Sporą ich część mieszkancy przebudowali, otynkowali, ale niektore wciaz zachowaly wygląd sprzed lat…

W okolicy nie brakuje tez mniejszych i wiekszych zbiornikow wodnych, ktore znudzona dzieciarnia uzywa do spływów "bele czym".

Na osiedlu bloków jeden budynek sprawia, ze łza sie zakręca w oku. Balkony oplecione kilkudziesiecioletnim pnączem. Niegdys wiele bylo takich bloków na naszych Miechowicach. W bluszczach i winie gnieździlo sie ptactwo, wiło gniazdka, w wiosenne poranki i wieczory wypełniało cała okolice kwikiem i trelami. W upalne dzionki ludziska siedziały na balkonach w cieniu rozłozystych liści. Nieraz z owoców sąsiedzi robili kwaskowate napoje winopodobne. Ale potem przyszła moda na styropian i elewacje w kolorze łososiowym. Najbardziej złośliwy i wyrafinowany bożek dzisiejszych czasów - remont, zaprowadził swoje porzadki. To nic, ze ludziska hodowaly to dziesiatki lat. To nic, ze niektorzy kochali swoje zielone balkony. Miłosnicy remontów, nawet jak są w mniejszosci to najgłosniej krzyczą i najbardziej bezwzględnie prą do swojego, chocby po trupach… Osiedlowe bluszcze poszły pod topór.. A miejsca gdzie dawniej rosły zalali betonem. Pewnie zeby nie probowały sie odrodzic… Ale nowe elewacje nie do konca cieszą milosników sterylnego swiata. Jakos łatwiej niz stare łapią brud i sadze. I juz po kilku latach takie bloki sa bardziej usmolone niz inne po 30. Pewnie to zemsta bluszczy! :)

Jeden z ostatnich ocalałych bluszczy gigantów. Ile jeszcze przetrwa w tym świecie, opanowanym przez nienawisc do roslin?

I jedna ze starych, poczciwych, niełapiących sadzy elewacji… Kolorowa drobna kosteczka...

Na koniec kilka sciennych murali piłkarskich. Tez kiedys kibicowałam Polonii! Przez miesiac. Szalik miałam. Acz nie ubrałam go ani raz - bo wtedy bylo lato... Poszłam nawet na jeden mecz, dostałam w łeb latającym krzesełkiem i mi sie odechciało ;) Ale widac inni sa bardziej wytrwali i nie poddają sie tak łatwo ;)

Nie wiem kim byl "Saganek" i co złego go spotkało...