Dzis zmierzamy do Madanu. Jest to na wpol opuszczona osada gornicza znajdujaca sie nad Alaverdi, na przeciwleglej stronie kanionu niz Sanahin. Ruch na drodze dojazdowej jest o dziwo nawet dosc spory.
Przyjezdzamy do “centrum” miejscowosci czyli na placyk przed pocztą.
Poczatkowo myslimy, ze to sklep wiec wbijamy z nadzieją na zakup piwa. Sklepu tu jednak nie ma obecnie zadnego. Pozostala jedynie poczta- relikt minionych czasow. Klientow w tej chwili nie ma, jest tylko sympatyczna babeczka z obslugi. Przychodza tu nieliczne emerytury dla staruszkow, a i list mozna dokads wyslac. Ze scian przygladaja sie nam portrety swietych i kalendarze, chyba z roznych lat. 2004, 2010, 2017. Poteguje to wrazenie, ze czas sie tutaj zatrzymal i jaki obecnie jest miesiac i rok zupelnie nie ma znaczenia. Wokol unosi sie zapach impregnowanego starego drewna i porannej kawy. Piwa jednak tu nie ma. Ale dostajemy siatke brzoskwin. Ucinamy sobie pogawedke na drewnianym werando-balkoniku.
Madan w najlepsze swoje lata liczyl kilka tysiecy mieszkancow. Teraz mieszka tu na stałe 46 osob. Czesc pomieszkuje czasowo- tylko latem, albo odwiedza swoich krewnych. Wiekszosc dawnych mieszkancow stanowili Grecy, ktorzy po upadku sajuza wyjechali do swojej ojczyzny. Inni przesiedlili sie do miast czy za granice, jako ze ilosc miejsc pracy w regionie drastycznie sie skurczyla- kopalnie zamknieto, a i huta w Alaverdi działa na pół gwizdka. Wsrod kolorowych hałd i wyziewow fabryki zostali dziadkowie i ludzie zajmujący sie rolnictwem. Komin na wzgorzu, polaczony “dymociagiem” z fabryką, pluje dymem prosto na Madan. A jako ze jest tu zaglebienie terenu, jakby mała kotlinka - dym tu zostaje, wiruje, kręci, ale opuscic osady nie ma ochoty. Dymociąg powstal kilka lat temu, gdy doszli do wniosku, ze miazmaty wydalane przez glowny komin nie opuszczaja wąwozu i powietrze w Alavedi pozostawia wiele do zyczenia. Ochrona miasta przed zadymieniem ma jednak swoja cene. Zapach i konsysencja powietrza w Madanie przywodzi wspomnienia najlepszych lat mojego dziecinstwa w Bytomiu. Czuje sie tu wiec nadpodziw swojsko! :) Jakby Hute Bobrek z lat swojej swietnosci przeniesc wsrod malownicze skałki poludniowego Kaukazu! :)
Moze dlatego jezyny sa tu dziwne? Jesz- sa slodziutkie, az jakby za bardzo. A chwile pozniej w ustach pojawia sie gorycz. Te wczoraj w Sanahin smakowaly normalnie. Nic dziwnego, ze w Madanie nikt ich nie je… Całe piekne kiscie dorodnych jezyn wiszą na krzakach przy drodze. Ludzie mijaja je obojetnie. My tez juz wiemy dlaczego.
Idziemy obejrzec osade. Nie wiem jaki jest obecnie status miejscowosci- czy to wies czy miasteczko? Miejscowi uzywają nazwy “pasiołek”.
Sporo tutejszych domow jest w ruinie lub zamknietych na kłódki. Acz czasem ciezko oszacowac stan opuszczenia budynku. Dwa razy zaglądam na jakas werande a ze srodka wychodzi zdziwiony i zaciekawiony dziadek.
Wiekszosc domkow jest tu pietrowa, oplecione schodkami, kładkami, z malowniczymi balkonikami, wycinana z drewna kolumnadą czy zdobieniami okien.
Kóz zyje tu chyba wiecej niz ludzi...
Postindustrialna żółć i pomarancz emanuje ze wszystkich okolicznych skarp.
Jest tez kosciolek, rowniez od lat nieuzytkowany. Chyba sluzyl dawniej Grekom? Bo jego architektura jest ciut inna niz powszechnie spotykanych ormianskich swiatyn.
Wnetrza koscioła sa tynkowane a zapach i ogolny klimat przywodzi mi na mysl opuszczone ewangelickie przybytki Dolnego Śląska.
Jaskolcze gniazdo na krzyzu...
Kawałek dalej stoi juz calkowicie ormianska kaplica zwana przez miejscowych “czasownią”.
Bardzo duzo w Madanie jest porzuconych wrakow aut. Widac emigrujacy stad mieszkancy nie zawsze zabierali je ze sobą. Milosnik starej motoryzacji bedzie tu mial na czym zawiesic oko. Mozna sie tez zadumac nad przemijaniem... Kiedys, gdy byly nowe, zapewne ich posiadanie bylo wyznacznikiem bogactwa, spolecznego statusu czy dobrych znajomosci. Pewnie ich zakup był dla wielu rodzin świętem... Teraz leżą w rowach i wiekszosc ludzi patrzy na nie jak na smieci. Ciekawe czy niektore z nich jezdzily moze gdzies daleko- na urlop czy do rodziny, gdzies poza granice republiki? A moze w bagaznikach podrozowaly prosieta na targ, a z tylnych siedzen dochodzilo gdakanie zaniepokojonych kokoszek? Czy tak jak obecnie rowniez za ich kierownicami sadzano juz niemowleta? Jakie ciezary i jakie cuda woziły ich bagazniki dachowe? Pewnie kazdy z nich mialby jakas opowiesc, bo wiele moze sie wydarzyc w takim kilkudziesiecioletnim zyciu. Dzis jednak nic nie opowiadają.. Milcza tajemniczo. A moze po prostu ja nie rozumiem ich języka...
Miejscowosc jest dosc stara, jak wierzyc napisom- pochodzi z XVIII wieku. Moze dlatego nie ma tu zadnych oznak radzieckiej architektury mieszkalnej.
Jest tez biesiadka.
Obok niej ciekawa kapliczka.
I poradziecki pomnik.
Pod koniec wsi stoi post. Nieczynny. Podrdzewialy otwarty szlaban i pusta budka. Acz napisy na niej sa calkiem swieze...
Wąż oplatający kij jak w symbolu na aptekach. Tylko tu z bratem blizniakiem ;)
Wyłazimy nad wioske.
Droga do Dżilidzy staje sie szutrowa. Do Madanu o dziwo prowadzi rowniutki, swiezy asfalt.
Za Madanem na wzgorzu jest kolejna osada, malutka i calkowicie rolnicza.
Tu juz nie ma przemyslowego klimatu. Rozposcieraja sie tam szerokie pola, wiec wiatr przewiewa fabryczne wyziewy- i wtłacza je w kotlinke ponizej. Stad dokladnie widac drgające powietrze pod nami i szarą zasłone zamazującą widoki.
Na jednym z samotnych wrakow robimy sobie popas. Wyciagamy wałówe, wygrzewamy sie do słonca, zagapiamy w dal…
Ostrzelany znak na wschodzie to dosc typowy obrazek. Tu jednak uzyli dosc duzego kalibru.
Oczywiscie wypytujemy wszystkim o nasze klasztorki, ale nikt tam nigdy nie byl. W ostatniej wiosce przed granica mieszkaja ponoc tylko dwie rodziny i stacjonuje placowka słuzb granicznych. Ponoc na przebywanie nawet Dzilidzy tez trzeba miec pozwolenie i odradzają nam pchanie sie tam na dziko. Jakos o tutejszych pogranicznikach lokalna ludnosc nie wyraza sie zbyt cieplo i raczej odradza miec z nimi do czynienia.
Wracamy. Nie łapiemy stopa, mamy w planie pieszo zejsc do Alaverdi. Zbyt ciekawa byla cala trasa, ktorą widzielismy z okien samochodu. Idąc mamy okazje np. dokladniej przyjrzec sie pomaranczowym skarpom po drodze. Chyba to wszystko hałdy albo pozostalosci po odkrywkowym wydobyciu.
Troche mi to przypomina roznobarwne hałdy z Donbasu. Ale tamte byly bardziej wielokolorowe.
Po drodze spotykamy rozne opuszczone zabudowania pokopalniane. Ale to juz chyba przynalezy pod Alaverdi.
cdn
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz